Κριτική του Διονύση Χριστόπουλου στο musicity

Η παρεξήγηση στο Θέατρο Radar «Ο Καμύ στην απλότητα του καλού θεάτρου»

Θέατρο Radar

Ο Καμύ στην απλότητα του καλού θεάτρου

Το 1944 και με την σκιά του φασισμού να πλανάται πάνω από την Ευρώπη, ο μεγάλος διανοητής και συγγραφέας Αλμπέρ Καμύ, έγραψε την «Παρεξήγηση». Την ιστορία μιας μητέρας και μίας κόρης, οι οποίες διατηρούν ένα πανδοχείο – φάντασμα σε μία απομακρυσμένη περιοχή της Τσεχίας. Όποιος πελάτης περάσει από το πανδοχείο τους, τον σκοτώνουν με στόχο τους να φύγουν από τον σκοτεινό Βορρά και να μεταφερθούν στον φωτεινό Νότο, με τα ποτάμια και τον ήλιο. Ένας όμως από τους πελάτες είναι ο χαμένος γιος της μητέρας και αδερφός της κόρης Μάρθας.

Με μία απλή ιστορία στα όρια του αστυνομικού ο Καμύ θέλησε να σκιαγραφήσει την πιο μαύρη πλευρά του ανθρώπου και της κοινωνίας και να φέρει θεατή και ηθοποιό αντιμέτωπο με το βαθύ σκοτάδι των ενστίκτων του, την ίδια στιγμή που μας ξεδιαλύνει(;) όποια απορία συνέβαινε να έχουμε σχετικά με την απολυταρχία των λαών ή των ατόμων.

Μέσα από την σχηματική του ανάλυση βορράς – νότος, ο Καμύ θέλησε να δείξει την σύγκρουση του καλού με το κακό, του σκοτεινού με το φωτεινό, την παραίτηση απέναντι στην επιμονή. Λίγο – πολύ και απλοϊκά εκείνο που τελικά λέει στο έργο του, είναι ότι αφού όλοι θα πεθάνουμε, ας το κάνουμε με την συνείδησή μας καθαρή, μιας και ο πόνος είναι αναπόφευκτος.

Αυτή η μεγάλη εισαγωγή έγινε για να σας περιγράψω την παράσταση που έστησε η Αναστασία Παπαστάθη στον καινούριο χώρο της Radar στην πλατεία του Αγίου Ιωάννη. Στο καινούριο αυτό φιλόξενο θέατρο συμβαίνει μια παράσταση ολοκληρωμένη, με στόχο σαφή και κατηγορηματικό και εκτελεσμένη άψογα από πέντε ηθοποιούς, οι οποίοι εισχώρησαν στα άδυτα της γραφής του γάλλου συγγραφέα και μετέφεραν σκηνικά όλη την σπουδή τους πάνω στο δύσκολο αυτό κείμενο.

Πάντα πίστευα ότι η καλή σκηνοθεσία είναι αυτή που δεν φαίνεται. Φωτεινές εξαιρέσεις με κάνουν να διαφωνώ με μένα, αλλά η Αναστασία Παπαστάθη ανήκει σε αυτήν την πρώτη κατηγόρια. Μετέφρασε το κείμενο και το σκηνοθέτησε λέξη την λέξη, εικόνα την εικόνα και αίσθημα το αίσθημα φωτίζοντας όλες του τις πτυχές. Το μαύρο χιούμορ του, την φιλοσοφική του διάθεση, την κριτική στην κοινωνία και στους λαούς και όλους αυτούς τους διαχωρισμούς που προανέφερα. Παράλληλα καθοδήγησε τους ηθοποιούς στον σωστό δρόμο, μεταφέροντας το δράμα με απλότητα και βαθιά τραγικότητα. Επικεφαλής η Μαρία Σκούντζου. Αυτή η επιβλητική, μυστηριακή φιγούρα που με την μητρική φωνή της και το ενοχικά δολοφονικό της βλέμμα, που με τον απλούστερο τρόπο μεταφέρει το πιο τραγικό. Δίνει μια σπουδαία ερμηνεία. Η ίδια η Παπαστάθη. Η απελπισμένη Μάρθα που με την ερμηνεία της καταφέρνει να είναι βαθύτατα σκληρή και αναίτια, χωρίς όμως να προκαλεί τον θυμό του θεατή, αλλά μόνο τον οίκτο. Το αερικό υπηρέτης Γιώργος Βούτος, που με το βλέμμα του έλεγε όλα τα λόγια του βουβού του ρόλου. Το θύμα Γιαν – Κώστας Καζανάς, που έφερε το τραγικό αυτού που θυσιάζετε χωρίς να το ξέρει. Άλλωστε η υποψία δεν είναι γνώση. Τέλος η Ηλέκτρα Αρσενίδου. Μια αρχετυπικά τραγική ηρωίδα και μία ωραία δική της ερμηνευτική στιγμή.

Όλα λειτούργησαν. Τα σκονισμένα σκηνικά και κοστούμια της Ειρήνης Παγώνη με την κυριαρχία του σκοταδιού. Οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί της ίδιας της σκηνοθέτη και οι συνωμοτικές ταραχώδεις μουσικές επιλογές του Πάνου Φουρτούνα.

Όταν έβλεπα αυτούς τους πέντε ανθρώπους να παίζουν σκεφτόμουν: «Θεέ μου. Τι δυστυχισμένοι άνθρωποι… Άραγε γελάνε στην ζωή τους». Είχα να κάνω αυτό το ερώτημα στον εαυτό μου από την πρώτη φορά που είδα θέατρο. Τελικά, αυτοί γέλασαν κι εγώ χειροκρότησα.

Συντελεστές:
Μετάφραση, σκηνοθεσία, φωτισμοί: Αναστασία Παπαστάθη
Σκηνογραφία και ενδυματολογία: Ειρήνη Παγώνη
Μουσική επιμέλεια: Πάνος Φορτούνας
Βοηθός σκηνοθέτη: Σοφία Παναηλίδου

Ερμηνεύουν με σειρά εμφάνισης οι ηθοποιοί
Μητέρα : Μαρία Σκούντζου
Μάρθα : Αναστασία Παπαστάθη
Υπηρέτης : Γιώργος Βούτος
Γιαν : Κώστας Καζανάς
Μαρία : Ηλέκτρα Αρσενίδου

παραπομπή:
https://www.musicity.gr/eidame-theatro/i-parexigisi-camus-musicity-eidame-2015-2016